Ik heb een havo-diploma. Ik wil werken in het mbo. Ik ben net afgestudeerd.

Heb je net je diploma en wil je docent worden in het mbo? Werken in het Rotterdamse onderwijs betekent veel afwisseling. Je hebt contact met een diverse groep leerlingen voor wie je als leraar echt een verschil kunt maken. Mooi dus dat jij voor de klas wilt staan in het mbo-onderwijs.

Lesgeven in het mbo
Voor het mbo zit het bevoegdhedenstelsel anders in elkaar dan in het primair en voortgezet onderwijs. Om in het mbo les te kunnen geven als docent of instructeur hoef je geen bevoegdheid te hebben: ‘bevoegd’ is geen wettelijke term binnen het mbo.

Als docent
Met een eerste- of tweedegraads bevoegdheid ben je ook benoembaar als docent in het mbo. Daarnaast kun je in het mbo benoemd worden als docent met een geschiktheidsverklaring in combinatie met een pedagogisch-didactisch getuigschrift (PDG). Dat getuigschrift kun je halen via een PDG-traject: een zij-instroomtraject waarbij je tegelijkertijd werkt en leert.

Als instructeur
Als instructeur begeleid je studenten vooral tijdens het praktijkgedeelte van het onderwijs op een mbo-school. Je bent benoembaar als instructeur als je kunt aantonen dat je daar vakinhoudelijk, vakdidactisch en pedagogisch bekwaam voor bent. Het bevoegde gezag van een mbo-school bepaalt of jij aan deze drie bekwaamheidseisen voldoet, op basis van je werkervaring en je vooropleidingen.

Eerste- of tweedegraads?
Je kunt een opleiding volgen tot een eerstegraads of tweedegraads lesbevoegdheid. Het verschil? Na het halen van je tweedegraads bevoegdheid mag je lesgeven aan het vmbo en de onderbouw van de havo, het vwo en mbo. Wil je meer, dan is de eerstegraadsopleiding een verdieping hierop. Met dit diploma kan je ook lesgeven aan de klassen 4, 5 en 6 van de havo en het vwo. Je tweedegraads bevoegdheid haal je door een lerarenopleiding naar keuze af te ronden aan een hogeschool. Je eerstegraads bevoegdheid haal je door daarna een extra opleiding aan een hogeschool of universiteit te volgen

Routes

Hoe kom je voor de klas met een havo-diploma?

• Voltijd leraar voortgezet onderwijs + mbo 2^egraads (4 jaar)
• Deeltijdopleiding leraar voortgezet onderwijs + mbo 2e graads (2-4 jaar)

Je volgt een opleiding aan de Hogeschool Rotterdam
in een van de volgende vakken: aardrijkskunde, algemene economie, bedrijfseconomie, beeldende kunst en vormgeving, biologie, Duits, Engels, Frans, geschiedenis, maatschappijleer, Natuurkunde, Nederlands, Technisch beroepsonderwijs of wiskunde.

Andere mogelijkheden:

• Hbo master leraar voortgezet onderwijs 1^egraads (voltijd 1,5 jaar/deeltijd 2-3 jaar)
• Educatieve minor bij EUR (geen master in Rotterdam)
• OSR in samenwerking met Universiteit Leiden en Delft

Er bestaan een aantal infographics waarin de verschillende routes overzichtelijk in beeld worden gebracht:

• Routes naar werken in het voortgezet onderwijs van Voion.
• Routes naar het leraarschap (voortgezet onderwijs en mbo) van de Vereniging Hogescholen (VH).

Tweedegraads bevoegdheid

Na je havo volg je een hbo-lerarenopleiding in een vakgebied van je keuze. Kies voor een voltijd- of deeltijdvariant en sluit je studie af met een tweedegraads bevoegdheid. Hiermee mag je lesgeven in het vmbo en in de onderbouw van de havo, het vwo en het mbo.

Een voltijd-opleiding duurt vier jaar. Als je in deeltijd wilt studeren hangt de studieduur een beetje van je eigen keuzes af: doe je een flexibel programma, of misschien een versnelde variant? Voor je aan je studie begint doe je daarom altijd eerst een intake. Daarin kijk je samen met één van de opleiders hoe jouw studieprogramma eruit komt te zien en hoe snel je er doorheen gaat. Dit hangt bijvoorbeeld af van je eerder gevolgde opleidingen en werkervaring. De meeste mensen doen tussen de twee en vier jaar over hun deeltijdopleiding.

Een alternatief is om een beperkte tweedegraads bevoegdheid te halen. Bijvoorbeeld door eerst een hbo-propedeuse te doen en vervolgens een wo bachelor te halen. Bij je universitaire bachelor volg je dan een educatieve minor. Hiermee kan je lesgeven aan het vmbo en de onderbouw van de havo, het vwo en het mbo.

Toelating
Bij sommige hbo-lerarenopleidingen heb je toelatingseisen. Welke dat zijn hangt van het vakgebied af en/of je diploma (profiel/ eindexamenvakken).

Op de websites van de hogescholen kan je per opleiding kijken welke eventueel aanvullende eisen er zijn.

Geen nood als je nog niet aan alle eisen voldoet. Dan kan je altijd meedoen aan een zogenaamde deficiëntietoets (of -cursus) voor het desbetreffende vak. Daarmee spijker je jouw kennis bij en haal je alsnog het ontbrekende vak zodat je aan je lerarenopleiding kunt beginnen.

Eerstegraads bevoegdheid

Als je ook aan de bovenbouw van de havo of het vwo les wilt kunnen geven en dus een eerstegraads bevoegdheid nodig hebt, zijn er verschillende routes. Je kunt eerst een lerarenopleiding aan het hbo volgen. Hiermee haal je dan je tweedegraads bevoegdheid. Dit kan je opvolgen met een hbo-master in deeltijd, waarbij je je eerstegraads bevoegdheid haalt terwijl je al voor de klas staat. Deze deeltijd-master duurt zo’n tweeëneenhalf tot drie jaar.

Een andere manier om een eerstegraads bevoegdheid te halen is door eerst een hbo-propedeuse te doen en daarmee door te stromen naar een wo bachelor. Bij je universitaire bachelor volg je dan een educatieve minor, of je vervolgt je wo-bachelor met een wo-master en een didactische post-master van een jaar. Ook kun je na een wo-bachelor kiezen voor een tweejarige educatieve master, of een major teaching/beta master.

Hoe ga ik te werk?

Meer informatie:

• www.onderwijsloket.com
• Werken in het onderwijs (Rijksoverheid)