Meedenksessie Dagprogrammering op de Bogermanschool
Hoe zetten we Dagprogrammering effectiever in? Hoe verbeteren we de kwaliteit van de extra lessen en activiteiten? Hoe doen andere scholen dat? Om antwoord te krijgen op deze vragen, organiseerde Ingrid van den Burg, adjunct-directeur/operationeel schoolleider van de Bogermanschool op 8 maart een Meedenksessie.
Zeven collega-directeuren en twee ondersteuners Dagprogrammering gingen met elkaar in gesprek. Van den Burg: “We zijn te vaak nog als eilandjes bezig en iedereen wil graag ervaringen delen. Ik vind wel dat je altijd goed moet kijken wat er bij jouw school past. Na deze Meedenksessie heb ik daarom contact gelegd met individuele scholen om dieper in te gaan op de materie. Dagprogrammering vraagt om maatwerk en specifieke oplossingen die voor onze leerkrachten en leerlingen werken.”
Wat was het doel van de Meedenksessie?
“Ik merkte dat Dagprogrammering bij ons deels niet lekker liep. Vandaar dat ik van collega’s wilde horen wat hun ervaringen zijn: wat gaat goed op jouw school, wat werkt niet en wat kan ik anders doen? Door de Meedenksessie wilde ik samen komen tot verbeterideeën, zodat Dagprogrammering beter zou werken voor onze kinderen én leerkrachten.”
Wat loopt bij jullie wel en niet?
“De Dagprogrammering die we onder schooltijd geven, loopt grotendeels goed, zoals bijvoorbeeld de derde gymles, technieklessen en Engels. De extra lessen onder schooltijd zijn verweven in ons lesprogramma en iedereen die daaraan meewerkt is onderdeel van onze school. Als Dagprogrammering verweven is door de schooldag heen, dan profiteren de leerkrachten ervan, omdat ze voor wat langere blokken zijn uitgeroosterd.
De overblijf gaat ook goed. Tijdens onze pauzes bieden we via Halo Jobbing sport en spel aan: ze zijn actief en sociaal bezig en we nemen doelen van taal en rekenen mee. Zij komen hier dagelijks en weten hoe we werken en kennen onze kinderen goed.
Een deel van de extra activiteiten vindt naschools op een andere locatie plaats. De kwaliteit van deze lessen is nog niet voldoende, de ‘reis’ naar de externe locatie is lastig en te veel ouders vragen vrijstellingen aan. Kwaliteit is superbelangrijk: je wilt niet alleen de kinderen een gezellige middag hebben, maar er moet ook wel goede begeleiding op zitten en de vakkrachten moeten pedagogisch, didactisch en inhoudelijk weten wat ze doen. Dat is nu nog niet het geval.”
Wat heb je geleerd van de Meedenksessie?
“De eerste les: zorg voor verbinding en betrokkenheid. Dagprogrammering is onderdeel van je school en als schoolleiding moet je dit uitdragen. De lessen Dagprogrammering zijn net als de andere vakken onderdeel van het curriculum en dragen bij aan de ontwikkeling van kinderen. Daarom moet je investeren in de samenwerking tussen vakkrachten/aanbieder en leerkrachten/school en voor langdurige samenwerking kiezen bij voorkeur met een beperkt aantal aanbieders.
De tweede les: luister naar je teamleden. Waar zitten zij mee? Waar hebben ze behoefte aan? Hoe kun je de werkdruk verlichten? Zijn er flexibelere werktijden mogelijk? Je moet de aanwezige talenten van leerkrachten en vakkrachten optimaal benutten!
De derde les: zorg voor goede coördinatie en goed roosteren. Dat kan op vele manieren heb ik van de andere scholen gezien.
De vierde les: straal een cultuur van eenheid uit. Beschouw vakleerkrachten als onderdeel van je team. Wij zijn een Rotterdams Goud school en vinden gedrag belangrijk; ook vakkrachten moeten aan de kinderen laten zien hoe we werken. Dan weten kinderen precies weten wat er van hen verwacht wordt en dat geeft rust en duidelijkheid voor iedereen. Denk dus goed na hoe je elkaar kunt helpen en versterken. Een warme overdracht is belangrijk wanneer de leerkracht de kinderen naar Dagprogrammering brengt. En denk ook goed na of de doelen van de extra lessen duidelijk geformuleerd en verbonden zijn met het reguliere curriculum.”
Wat ga je anders doen?
“We hebben gezocht naar creatieve oplossingen: studiedagen, vakantieschool en woensdagmiddagen. De eerste oplossing is dat de studiedagen grotendeels laten verzorgen door de partij die bij ons de overblijf doet. Dit werkt goed, want de kinderen hebben die dag geen uitval. In plaats van de reguliere lessen krijgen ze een themadag, zoals een verkeersdag of een sportdag. Dit is voor ouders ook een prettige oplossing, omdat ze dan hun kind niet een extra dag thuis hebben.
Tweede oplossing is dat we komend jaar onderzoeken of de vakantieschool werkt. Veel ouders vinden de zomervakantie te lang. Wij gaan proefdraaien met twee weken vakantieschool: één week aan het begin en één week aan het eind van de zomervakantie. De week aan het begin is vooral gericht op leuke en sociale activiteiten in de buurt, zoals in Ahoy en bij Feyenoord. Deels zitten daar elementen van taal en rekenen in. In de laatste week van de zomervakantie ligt de nadruk iets meer op het opfrissen van lezen, taal en rekenen. Wij hebben gemerkt dat tijdens de zes weken vakantie de kennis snel wegzakt bij veel kinderen. Door eerder te beginnen, kunnen ze ook alvast in het schoolritme komen.
Derde oplossing is dat we de woensdagmiddag vol willen programmeren, zodat kinderen een vijfdaagse gelijke lesweek hebben. Die extra activiteiten vinden deels op school en deels op een andere locatie plaats met hulp van Dynamic Activities. Daarbij wil ik de vakkrachten die hier onder schooltijd lesgeven in bijvoorbeeld spel en theater, gaan inzetten. In die extra lessen kan bijvoorbeeld de woordenschat centraal staan; sommige woorden moet je gewoon voelen en uitbeelden.”
Waar ligt nog meer verbeterpotentieel?
“Ik pleit voor een nog betere afstemming met de vele activiteiten die in de wijk plaatsvinden. We hebben een gigantisch groot aanbod in de omgeving van de school: kinderen kunnen hier heel veel doen en ouders willen best veel dingen doen met hun kinderen, maar we merken dat we elkaar niet altijd vinden in het aanbod dat er is. Soms passen de tijden niet, omdat kinderen dan op school zitten. Ook zoeken we nog naar meer mogelijkheden om de activiteiten waaraan kinderen deel nemen in de wijk mee te laten tellen als Dagprogrammeringsuren.”
Succesfactoren Dagprogrammering
- Kijk goed wat bij jouw school past.
- Maak het onderdeel van je schooldag.
- Verbind de Dagprogrammering-lessen inhoudelijk met de reguliere lessen.
- Verbind vakleerkrachten met de school en de leerkrachten.
- Zorg voor een vaste groep ouders die helpt met het organiseren.
- Durf in creatieve oplossingen te denken.
- Zorg voor continuïteit en maak niet gebruik van te veel verschillende aanbieders.
Tekst: Gert Hardeman