‘Het belang van de leerlingen staat hierbij altijd voorop’

Tijdens de Week voor het Recht op Onderwijs en Ontwikkeling zoomen we in op de functie van een leerplichtambtenaar. De leerplichtambtenaren houden zich, kort gezegd, bezig met het terugdringen van ongeoorloofd verzuim op Rotterdamse basisscholen, het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs.

Komt een leerling zonder geldige reden een bepaalde periode niet naar school, dan schakelen scholen de leerplichtambtenaren in. ‘Het belang van de leerlingen staat hierbij altijd voorop’, zegt Priscilla Chantre (leerplichtambtenaar Rotterdam-Zuid). Samen met nog 51 Rotterdamse collega’s houdt zij toezicht op de naleving van de leerplichtwet in Rotterdam. Ze werkt daarin nauw samen met de scholen en andere partijen, zoals hulpverleningsinstanties.

Zo ga ik te werk

‘Als een school ongeoorloofd verzuim meldt, dan doe ik eerst onderzoek. Is alle informatie aangeleverd? Is de begin- en einddatum van het verzuim ingevuld bijvoorbeeld. Zo niet, dan vraag ik de school om aanvullende informatie. Ook zoek ik uit of het gezin in een hulpverleningstraject zit. Dan neem ik ook contact op met de hulpverlener. Is het dossier compleet, dan nodig ik de ouders en leerling uit voor een gesprek op kantoor. Niet bij hen thuis, zoals mensen weleens denken. Op kantoor is veiliger en kunnen we als dat nodig is op een noodknop drukken. Je doet zo’n gesprek toch in je eentje. Soms ga ik langs op de school van de leerling. Door corona vinden voorlopig geen gesprekken plaats op kantoor, maar telefonisch of via MS Teams.’

‘Het voornaamste doel van zo’n gesprek is achterhalen wat de reden is van het verzuim. Er kan van alles aan de hand zijn wat de school en wij niet weten. Is een leerling bijvoorbeeld niet gemotiveerd, dan zeg ik altijd: jij bent de sleutel van jouw eigen succes. Spelen er problemen in de thuissituatie, dan kan ik hulp inschakelen van onder andere schoolmaatschappelijk werk of het wijkteam. Helpen de gesprekken niet en houdt het verzuim aan, dan wordt aan het Openbaar Ministerie en de Raad voor de Kinderbescherming voorgelegd welk vervolg bij deze leerling past. Zijn de persoonlijke problemen dan nog niet opgelost, dan wordt er extra drang op de hulpverlening gezet.’

60 kinderen vermist

Toen de scholen half maart dicht moesten door corona, werd de leerplichtwet tijdelijk opgeschort. Priscilla: ‘Het was daardoor rustig qua meldingen, maar ons werk ging achter de schermen gewoon door. Onder andere met het afhandelen van nog openstaande meldingen. Na een tijdje belden scholen ons dat ze geen contact kregen met sommige leerlingen. Ook vanuit de hulpverleningshoek kwamen signalen binnen.’ In heel Nederland bleken vijfhonderd leerlingen uit beeld te zijn. ‘Die volgden ook geen digitaal onderwijs’, zegt Priscilla. ‘Dat is vooral een groot probleem voor kinderen die al een leerachterstand hadden en extra begeleiding nodig hebben.’

Zoektocht

In Rotterdam waren zestig kinderen van de radar verdwenen. Priscilla: ‘Vanuit onze afdeling is een speciaal leerplichtteam samengesteld om op deurbezoek te gaan bij de uit beeld geraakte kinderen. Normaal gaan we niet op huisbezoek, maar in dit geval was er geen andere optie. En was de situatie zorgelijk. Alle leerplichtambtenaren konden zich op vrijwillige basis aanmelden voor dit team. Ook ik meldde me aan en ging samen met een collega op pad. Dat was best spannend, je wist niet wat je kon verwachten. In die periode heerste veel angst voor corona, ook onder de collega’s. Uiteraard gingen we tot aan de voordeur en hielden we afstand. Sommige ouders schrokken dat we langskwamen. Nadat we hadden uitgelegd dat we het beste willen voor hun kinderen – een goede basis meegeven voor later – waren ze blij en opgelucht.’

Hoe kon het dat de kinderen uit beeld waren verdwenen? Uit de bezoeken kwam onder andere naar voren dat telefoonnummers van ouders waren veranderd. Scholen hadden dan het nieuwe nummer niet. Verder was in sommige gezinnen geen geld voor een computer. E-mails ontvingen ze dus niet. Laat staan dat de kinderen thuislessen konden volgen. Die kinderen kregen in dat geval een leencomputer van school. Het contact tussen alle zoekgeraakte Rotterdamse leerlingen en de scholen is inmiddels hersteld. Priscilla: ‘Ik ben blij dat ik hieraan mijn steentje heb mogen bijdragen, samen met mijn collega’s. Je wilt toch dat ieder kind toegang heeft tot goed onderwijs.’

Lees hier het verhaal van RMC-medewerker, Sandra Kloosterman.